Koła Nr 14
im. PowstaÅ„ców SejneÅ„skich
Związku Żołnierzy Wojska Polskiego
przy Placówce SG w Sejnach
Serdecznie Witamy Na Naszej Stronie !
DziÄ™ki uprzejmoÅ›ci ZarzÄ…du SejneÅ„skiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami od 16 kwietnia 2012 roku mamy swojÄ… stronÄ™ internetowÄ… i na niej bÄ™dziemy zamieszczać informacje z życia KoÅ‚a Nr 14 im. PowstaÅ„ców SejneÅ„skich ZwiÄ…zku Å»oÅ‚nierzy Wojska Polskiego przy Placówce Straży Granicznej w Sejnach, a przede wszystkim z dziaÅ‚alnoÅ›ci naszej Grupy Rekonstrukcyjnej, która powstaÅ‚a przy Kole. My jako spadkobiercy tradycji dokonaÅ„ żoÅ‚nierzy Korpusu Ochrony Pogranicza, Wojsk Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej na poczÄ…tku naszej strony nie możemy pominąć naszych poprzedników, którzy peÅ‚nili zaszczytnÄ… sÅ‚użbÄ™ w ochronie granicy paÅ„stwowej Rzeczpospolitej Polskiej i oddali to co najcenniejsze - swoje życie w obronie Ojczyzny.
Dziękujemy wszystkim osobom za odwiedzanie naszej strony.
Zarząd i Członkowie
KoÅ‚a Nr 14 im. PowstaÅ„ców SejneÅ„skich
ZÅ»WP przy Placówce SG w Sejnach
Kontakt do Jarosława Wojciechowicza tel. 607800590
TrochÄ™ historii z naszego regionu !
Ustalenie granic niepodlegÅ‚ej Rzeczypospolitej wiÄ…zaÅ‚o siÄ™ z koniecznoÅ›ciÄ… utworzenia formacji zapewniajÄ…cej suwerenność obszarów przygranicznych, odpowiedzialnej za prowadzenie kontroli ruchu osobowego, zapewniajÄ…cej ochronÄ™ interesów gospodarczych paÅ„stwa, a także ochronÄ™ sanitarnÄ….
ZuchwaÅ‚y napad na StoÅ‚pce dokonany 5 sierpnia 1924 r. przez ponad stuosobowÄ… bandÄ™ bolszewickÄ… uzbrojonÄ… po zÄ™by, byÅ‚ impulsem powoÅ‚ania w koÅ„cu lata 1924 r. - nowej formacji wojskowej – Korpusu Ochrony Pogranicza. KOP zastÄ…piÅ‚ PolicjÄ™ GranicznÄ… skÅ‚adajÄ…cÄ… siÄ™ z zawodowych funkcjonariuszy w różnym wieku. Policja ta byÅ‚a bezradna wobec rozwiniÄ™tego terroryzmu i bandytyzmu bolszewickiego. Przypomnijmy sÅ‚owa marszaÅ‚ka Sejmu Macieja Rataja:
„ Bandy grasujÄ… w biaÅ‚y dzieÅ„. Policja nie wystarcza; źle rozmieszczona, i zdemoralizowana, przechodzi do bolszewików ”.
Korpus Ochrony Pogranicza, formacja o charakterze wojskowym zostaÅ‚a powoÅ‚ana na podstawie uchwaÅ‚y Rady Ministrów z 3.09 1921 r. i uchwaÅ‚y Sejmu z 20.01.1922 r. i 17.10.1924 r. Minister spraw wojskowych wydaÅ‚ rozkaz w sprawie organizacji KOP. Korpus zostaÅ‚ podporzÄ…dkowany ministrowi spraw wewnÄ™trznych, a zasady organizacji i rozmieszczenia jednostek KOP opracowaÅ‚ Sztab Generalny Wojska Polskiego. Porozumienie miÄ™dzy obu ministrami przewidywaÅ‚o organizacjÄ™ KOP w trzech etapach. I tak, już w październiku 1927 roku Korpus ochraniaÅ‚ caÅ‚a granicÄ™ wschodniÄ…, poczÄ…wszy od suwalskiego odcinka granicy polsko - pruskiej, przez granicÄ™ z LitwÄ… i LotwÄ…, granicÄ™ ze ZwiÄ…zkiem Sowieckim, aż po (wÅ‚Ä…cznie) polsko – rumuÅ„ski odcinek granicy na Dniestrze, co stanowiÅ‚o dwie piÄ…te dÅ‚ugoÅ›ci granic Rzeczypospolitej. Korpus Ochrony Pogranicza istniaÅ‚ od sierpnia 1924 roku do wrzeÅ›nia 1939 roku i tylko na granicy wschodniej, a od 1939 roku KOP wzmocniÅ‚ inne odcinki granicy, m.in. ze SÅ‚owacjÄ…, WÄ™grami i RumuniÄ… oraz Hel.
Pierwszym DowódcÄ… KOP byÅ‚ gen. Henryk Minkiewicz „Odrowąż” pochodzÄ…cy z SuwaÅ‚k.
Do Korpusu nie wcielano ludzi z poboru. PuÅ‚ki piechoty i kawalerii kierowaÅ‚y do oddziaÅ‚ów KOP żoÅ‚nierzy sÅ‚użby czynnej mÅ‚odego rocznika, po póÅ‚rocznym wyszkoleniu. Byli to zawsze szeregowcy wyróżniajÄ…cy siÄ™ dobrym wyszkoleniem, postawÄ… politycznÄ…, biegli w mowie i piÅ›mie. Kierowano do KOP tylko żoÅ‚nierzy wyznania rzymskokatolickiego i narodowoÅ›ci polskiej, którzy pochodzili tylko z woj. zachodnich, rzadziej z centralnych. Nigdy z ziem kresowych. Nie byÅ‚o wiÄ™c w KOP BiaÅ‚orusinów, UkraiÅ„ców, Å»ydów czy Litwinów. WÅ›ród mniejszoÅ›ci narodowych – obywateli polskich wcielano do KOP tylko Niemców. DziÄ™ki czemu KOP zyskaÅ‚ miano elity piechoty polskiej; co KopiÅ›ci potwierdzili na polach bitewnych wrzeÅ›nia 1939 roku.
Ubogie byÅ‚o wyposażenie KOP w Å›rodki transportowe. Podstawowym Å›rodkiem transportowym byÅ‚y wozy konne, konie wierzchowe, rowery i w maÅ‚ej iloÅ›ci motocykle, samochody osobowe lub ciężarowe. Å»oÅ‚nierze KOP byli szkoleni w jeździe na nartach, tak niezbÄ™dnych w sÅ‚użbie patrolowej na granicy. Åšrodkami Å‚Ä…cznoÅ›ci byÅ‚ telefon i goniec. Korpus posiadaÅ‚ wÅ‚asne odrÄ™bne umundurowanie, nieznane w innych formacjach. Barwami KOP byÅ‚a ciemna zieleÅ„ i granat: barwy wód i nieba, pól i lasów. Czapka okrÄ…gÅ‚a z granatowym otokiem i ciemnozielonÄ… wypustkÄ…. Na koÅ‚nierzu kurtki mundurowej zapiÄ™tej na haftki granatowe patki z ciemno – zielonÄ… wypustkÄ… i wężykiem. DÅ‚ugie skórzane buty z cholewami po kolana.
SÅ‚użba graniczna polegaÅ‚a gÅ‚ównie na wystawianiu ukrytych posterunków obserwacyjnych i patrolach pieszych. W staÅ‚ej gotowoÅ›ci bojowej znajdowaÅ‚y siÄ™ odwody, które w razie potrzeby podejmowaÅ‚y zdecydowane dziaÅ‚ania.
W marcu 1926 roku stanął na granicy z Litwą na Suwalszczyźnie i Sejneńszczyźnie 24 Baon KOP Sejny. 24 Baon KOP Sejny miał siedzibę w Sejnach.
Tu też mieÅ›ciÅ‚a siÄ™ siedziba dowództwa Baonu KOP Sejny, oraz kompanie ckm, odwodowa, szkolna, gospodarcza, pluton Å‚Ä…cznoÅ›ci, orkiestra, izba chorych, magazyny umundurowania, obuwia, broni i amunicji, tabor konny, kilka samochodów i motocykli, warsztaty naprawcze. PododdziaÅ‚y batalionowe poczÄ…tkowo rozlokowano w drewnianych budynkach w różnych częściach miasta. Dopiero z poczÄ…tkiem lat trzydziestych rozpoczÄ™to budowÄ™ nowych koszar, które oddano do użytku w 1934 r. Å»oÅ‚nierze KOP nie tylko wykonywali zadania wojskowe, ale także pomagali miastu w życiu ekonomicznym i kulturalnym. Wybudowali wiele odcinków lokalnych dróg, mostów a także obiektów publicznych: Dom Ludowy, stadion sportowy, strzelnicÄ™, remizÄ™ strażackÄ…. Wraz z orkiestrÄ… prowadzili każdÄ… defiladÄ™ organizowanÄ… w czasie uroczystoÅ›ci patriotycznych i Å›wiÄ…t narodowych( 3 maja, 15 sierpnia, 11 Listopada). Orkiestra batalionowa uÅ›wietniaÅ‚a niemal wszystkie festyny zabawy taneczne i Biegi Narodowe. Ich pieÅ›ni wojskowe znaÅ‚ każdy mieszkaniec miasta. 24 Baon KOP Sejny opiekowaÅ‚ siÄ™ oddziaÅ‚ami ZwiÄ…zku Strzeleckiego i drużynami harcerskimi. Na ulicy Zawadzkiego mieÅ›ciÅ‚o siÄ™ kasyno i klub żoÅ‚nierski. W strukturach Baonu byÅ‚y cztery kompanie strzeleckie, które zostaÅ‚y wysuniÄ™te nad granicÄ™ i tam rozpoczęły sÅ‚użbÄ™ ochrony granicy. WystawiÅ‚y w tym celu strażnice w sile 10 – 15 szeregowców stanu czynnego. Stan osobowy strażnic byÅ‚ niekiedy wyższy, co byÅ‚o uzależnione od odcinka granicznego tj. dÅ‚ugość odcinka granicy lub stan zalesienia. Nazwy tych kompanii oprócz numerów wzięły siÄ™ od miejsc stacjonowania. Kompanie stacjonowaÅ‚y w miejscowoÅ›ciach: Wiżajny, Szypliszki, HoÅ‚ny Wolmera i Kalety. Pierwszym dowódcÄ… 24 Baonu KOP Sejny byÅ‚ pÅ‚k piechoty sÅ‚użby staÅ‚ej WÅ‚adysÅ‚aw WIECIERZYŃSKI.
Trudnym i niebezpiecznym zadaniem baÅ‚a walka Kopistów z bandami przemytników. Na pograniczu z LitwÄ… rozwinÄ…Å‚ siÄ™ na wielkÄ… skalÄ™ przemyt z Litwy do Polski gÅ‚ównie bydÅ‚a i innych towarów. Przemyt przynosiÅ‚ wielkie straty skarbowi paÅ„stwa. DziÄ™ki ofiarnej pracy żoÅ‚nierzy KOP wzrastaÅ‚a co rok wartość przechwyconego przemytu.
Przed wybuchem II wojny Å›wiatowej 24 Baon KOP Sejny byÅ‚ dowodzony przez ppÅ‚k MichaÅ‚a OSMOLOĘ, który w miesiÄ…cu marcu 1939 r. zostaÅ‚ przeniesiony po rozwiÄ…zaniu 29 Baonu KOP SuwaÅ‚ki. Baon w tym czasie skÅ‚adaÅ‚ z szeÅ›ciu kompanii strzeleckich i jednej kompanii ciężkich karabinów maszynowych. W wyniku wiosennej i letniej mobilizacji w 1939 r. znaczna część oficerów i żoÅ‚nierzy sejneÅ„skiego baonu odeszÅ‚a na zalążki do nowo tworzonych jednostek Wojska Polskiego. W ich miejsce powoÅ‚ano uzupeÅ‚nienie, w którym – niestety znalazÅ‚o siÄ™ wielu rezerwistów nie peÅ‚niÄ…cych sÅ‚użby w KOP-ie. Do 5-go wrzeÅ›nia baon wciąż jeszcze peÅ‚niÅ‚ sÅ‚użbÄ™ granicznÄ…. Tego dnia ppÅ‚k MichaÅ‚ Osmola otrzymaÅ‚ rozkaz wymarszu jednostki z Sejn do SuwaÅ‚k. Baon przybyÅ‚ do SuwaÅ‚k w momencie, gdy w mieÅ›cie nie byÅ‚o już żadnych wiÄ™kszych jednostek. Wobec tego ppÅ‚k Osmola podporzÄ…dkowaÅ‚ sobie miejscowÄ… kompaniÄ™ wartowniczÄ… i kompaniÄ™ Przysposobienia Wojskowego LeÅ›ników. Z tymi siÅ‚ami zamierzaÅ‚ zorganizować obronÄ™ miasta. Batalion wysunÄ…Å‚ pododdziaÅ‚y nad granicÄ™ w rejon Raczek, BakaÅ‚arzewa i Filipowa, które przez nastÄ™pne dni skutecznie odpieraÅ‚y ataki Niemców. Dnia 10 wrzeÅ›nia 3 PuÅ‚k KOP „Augustów”, który do tej pory broniÅ‚ odcinka na poÅ‚udnie od Augustowa, otrzymaÅ‚ rozkaz przemieszczenia siÄ™ do Lwowa. Od tej chwili jedynÄ… zwartÄ… jednostkÄ… broniÄ…cÄ… Suwalszczyzny, aż po Osowiec nad BiebrzÄ… pozostaÅ‚ SejneÅ„ski Baon KOP. W dniu 15 wrzeÅ›nia baon otrzymaÅ‚ rozkaz przemarszu do miejscowoÅ›ci Hoża, poÅ‚ożonej miÄ™dzy Grodnem, a Druskiennikami. Podczas marszu kilkakrotnie stacza potyczki z Niemcami. Po dotarciu nad Niemen, baon zajmuje stanowiska obronne. Tam też dociera do żoÅ‚nierzy wiadomość o agresji ZSRR na PolskÄ™. W tej sytuacji jednostka otrzymuje rozkaz dotarcia do Sopoćkin. Tam ppÅ‚k Osmola przygotowaÅ‚ plan obrony z kierunków spodziewanego uderzenia wojsk sowieckich, tj. od strony poÅ‚udniowej (od Grodna) oraz od strony poÅ‚udniowo-zachodniej (od Augustowa).
Na wzmocnienie zaÅ‚ogi Grodna, 21 wrzeÅ›nia wysÅ‚ano dwie kompanie strzeleckie wsparte broniÄ… maszynowÄ…. Po osiÄ…gniÄ™ciu zachodniego przedmieÅ›cia lewobrzeżnego Grodna, stwierdziÅ‚y one obecność Rosjan w tym rejonie i powróciÅ‚y do baonu.
Dnia 22 wrzeÅ›nia w rejon Sopoćkin dociera Rezerwowa Brygada Kawalerii „WoÅ‚kowysk” i inne oddziaÅ‚y obroÅ„ców Grodna, które wyszÅ‚y z atakowanego przez Rosjan miasta z zamiarem przedostania siÄ™ na LitwÄ™. Niestety, sowieckie czoÅ‚gi sÄ… szybsze. PrzeÅ‚amujÄ… obronÄ™ Kopistów i wdzierajÄ… siÄ™ do miasteczka. W tragicznej sytuacji ppÅ‚k Osmola podejmuje decyzjÄ™ oderwania siÄ™ od nieprzyjaciela i marszu ku granicy litewskiej. W drodze na LitwÄ™ KOP-iÅ›ci walczÄ… na Kanale Augustowskim, gdzie okrążeni przez wroga przebijajÄ… siÄ™ ku Kaletom. W dniach 23-24 wrzeÅ›nia broniÄ… Kalet tak dÅ‚ugo, aż na LitwÄ™ przebije siÄ™ Brygada „WoÅ‚kowysk”. Bój w Kaletach trwa wiele godzin. Pod osÅ‚onÄ… nocy żoÅ‚nierze ponownie odrywajÄ… siÄ™ od nieprzyjaciela i idÄ… na LitwÄ™.
W rejonie wsi Budwieć, niedaleko swojej dawnej strażnicy Stanowisko, po póÅ‚nocy 24 wrzeÅ›nia 1939 roku zdziesiÄ…tkowany 24 Baon KOP Sejny przekracza granicÄ™ litewskÄ…. W miejscowoÅ›ci Kopciowo po odprawieniu mszy polowej Baon zostaÅ‚ rozformowany, a żoÅ‚nierze zostali internowani do obozu w Kalwarii i Olicie. Duża część internowanych żoÅ‚nierzy KOP na Litwie w okresie późniejszym przedostaÅ‚a siÄ™ przez RygÄ™ na zachód do formujÄ…cego siÄ™ Wojska Polskiego. Wielu też zostaÅ‚a zamordowana w Ostaszkowie, Miednoje, Katyniu.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI !
17 maja 1945 r. Dowódca 2 Armii Wojska Polskiego otrzymaÅ‚ rozkaz Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 00264, nakazujÄ…cy mu obsadzenie wschodniego brzegu Odry i Bystrzycy siÅ‚ami piÄ™ciu dywizji piechoty - 5, 7, 8, 10 i 12. Jeszcze w trakcie prac zwiÄ…zanych z realizacjÄ… tego rozkazu, kolejna decyzja Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego przesunęła dywizje - 7, 8 i 10 dalej na zachód, tj. na liniÄ™ Odry i Nysy Åużyckiej. CaÅ‚ość prac zwiÄ…zanych z przegrupowaniem i obsadzeniem granicy paÅ„stwowej przewidziano na
10 czerwca 1945 r. DzieÅ„ ten staÅ‚ siÄ™ Å›wiÄ™tem utworzonych później Wojsk Ochrony Pogranicza.
W sumie na granicy państwowej rozmieszczono jedenaście dywizji piechoty i jeden korpus pancerny. Zabezpieczenie granic wojskami liniowymi trwało do listopada 1945r. tj. do czasu zorganizowania Wojsk Ochrony Pogranicza. Do tej chwili struktura wewnętrzna dywizji stanowiła podstawę w organizowaniu służby granicznej. Dywizja ochraniała odcinek granicy długości ok. 120-160 km, pułk 40-70 km, batalion 15-25 km, kompania 8-15 km.
Podczas swojej 46-letniej historii istnienia Wojska Ochrony Pogranicza wielokrotnie zmieniaÅ‚y tak zwanÄ… podlegÅ‚ość strukturalno-sÅ‚użbowÄ…, to znaczy kilkakrotnie przechodziÅ‚y z podlegÅ‚oÅ›ci MON do MSW i odwrotnie, by w koÅ„cowej fazie swojego istnienia (od 1972 roku) pozostawać w podlegÅ‚oÅ›ci MSW, ale jako formacja wojskowa. Å»oÅ‚nierzy WOP obowiÄ…zywaÅ‚y te same regulaminy i przepisy ubiorcze, co pozostaÅ‚ych żoÅ‚nierzy SZ PRL. Resort MON odpowiadaÅ‚ za uzupeÅ‚nienie jednostek WOP oraz administracjÄ™ rezerw osobowych i Å›rodków transportu. OchronÄ™ granicy przez jednostki liniowe traktowano jako stan przejÅ›ciowy. Problem ten rozstrzygniÄ™to rozkazem Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 0245 z 13 wrzeÅ›nia 1945 r., na mocy którego utworzono Wojska Ochrony Pogranicza. Pierwszym dowódcÄ… WOP byÅ‚ - pÅ‚k GWIDON CZERWIŃSKI, ostatnim - gen. dyw. FELIKS STRAMIK.
Do gÅ‚ównych zadaÅ„ WOP należaÅ‚o zapobieganie, przeciwdziaÅ‚anie i zwalczanie przestÄ™pczoÅ›ci granicznej, zapewnienie bezpieczeÅ„stwa i porzÄ…dku publicznego w pasie granicznym, nadzór nad przestrzeganiem przepisów dotyczÄ…cych obrony granicy paÅ„stwowej obowiÄ…zujÄ…cych w strefie nadgranicznej i pasie granicznym, nadzór nad przestrzeganiem przez wszystkie statki przepisów obowiÄ…zujÄ…cych na morskich wodach wewnÄ™trznych i morzu terytorialnym, a także wykonywanie niektórych czynnoÅ›ci bÄ™dÄ…cych w kompetencji administracji celnej.
Całkowita długość granic PRL wynosiła : 3538 km.
Począwszy od lat siedemdziesiątych, aż do końca swego istnienia Wojska Ochrony Pogranicza zorganizowane były według struktur wojskowych. Składały się z:
*Dowództwa WOP (Warszawa) i 11 Brygad:
* Kaszubskiej (GdaÅ„sk), BaÅ‚tyckiej (Koszalin), Pomorskiej (Szczecin), Lubuskiej (Krosno OdrzaÅ„skie), Åużyckiej (LubaÅ„ ÅšlÄ…ski), Sudeckiej (KÅ‚odzko), GórnoÅ›lÄ…skiej (Gliwice), Karpackiej (Nowy SÄ…cz), Bieszczadzkiej (PrzemyÅ›l), NadbużaÅ„skiej (CheÅ‚m), Podlasko-Mazurskiej (BiaÅ‚ystok).
* Morska Brygada OkrÄ™tów Pogranicza (GdaÅ„sk), która zapewniaÅ‚a ochronÄ™ morskich wód terytorialnych - znajdujÄ…ca siÄ™ w strukturach Marynarki Wojennej (3 Dywizjony OP Kaszubski GdaÅ„sk-Westerplatte, BaÅ‚tycki - KoÅ‚obrzeg i Pomorski - ÅšwinoujÅ›cie).
KsztaÅ‚ceniem kadr zajmowaÅ‚o siÄ™ Centrum Szkolenia WOP w KÄ™trzynie w skÅ‚adzie: filia wrocÅ‚awskiej Wyższej SzkoÅ‚y Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych - kierunek WOP, SzkoÅ‚a Chorążych WOP, Podoficerska SzkoÅ‚a Zawodowa WOP i inne kursy. Przy niektórych brygadach istniaÅ‚y ponadto szkoÅ‚y podoficerskie i oÅ›rodki szkolenia, i tak: kucharzy – Pomorska Brygada WOP Szczecin; mÅ‚odszych specjalistów Å‚Ä…cznoÅ›ci i radiolokacji – BaÅ‚tycka Brygada WOP Koszalin; dowódców drużyn – Sudecka Brygada WOP KÅ‚odzko; tresury psów sÅ‚użbowych - Å»arka n/NysÄ… OÅ›rodek Tresury Psów SÅ‚użbowych.
Upowszechnianiem kultury zajmowaÅ‚ siÄ™ dziaÅ‚ajÄ…cy przy Dowództwie WOP ZespóÅ‚ Estradowy "Granica".
Przekształcenia Wojsk Ochrony Pogranicza na przestrzeni 45 lat.
6 OddziaÅ‚ Ochrony Pogranicza – 6 BiaÅ‚ostocki OddziaÅ‚ WOP- 11 Brygada Ochrony Pogranicza - 22 Brygada WOP – Grupa Manewrowa WOP BiaÅ‚ystok- Samodzielny OddziaÅ‚ Zwiadowczy WOP BiaÅ‚ystok – 22 OddziaÅ‚ WOP – 22 BiaÅ‚ostocki OddziaÅ‚ WOP - Podlasko-Mazurska Brygada WOP – Podlaski OddziaÅ‚ SG.
Podlasko - Mazurska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w BiaÅ‚ymstoku - jedna z brygad w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza. Sformowana w dniu 1 czerwca 1976 roku na bazie 22 BiaÅ‚ostockiego OddziaÅ‚u WOP na podstawie zarzÄ…dzenia MSW nr 05/org z 29 stycznia 1976. Sztab brygady stacjonowaÅ‚ w BiaÅ‚ymstoku. Dowódcami Brygady byli: pÅ‚k Longin Wasilewicz; pÅ‚k StanisÅ‚aw Kolanko; pÅ‚k Józef Kosno.
Po okresie przeformowania w strukturach Podlasko - Mazurskiej Brygady WOP byÅ‚y nastÄ™pujÄ…ce strażnice: WÄ™gorzewo, Banie Mazurskie, GoÅ‚dap, Rutka Tartak, Sejny, Odwodowa HoÅ‚ny Wolmera, Odwodowa Augustów, Lipsk, SokóÅ‚ka, Gródek, BiaÅ‚owieża, Czeremcha. Na odcinku PMB WOP znajdowaÅ‚y siÄ™ nastÄ™pujÄ…ce PrzejÅ›cia Graniczne: Ogrodniki, Kuźnica BiaÅ‚ostocka, Bobrowniki, Siemianówka i Czeremcha (kolejowe).
W roku 1945 w Sejnach mieściła się 26 Komenda Odcinka Sejny (obecnie LO). Komendantem był ppor. Jerzy IWANOWSKI. WW skład komendy wchodziły strażnice:
1) Strażnica Nr 122 m. PuÅ„sk – komendant ppor. WOÅKOWSKI;
2) Strażnica Nr 123 m. PoluÅ„ce – Komendant ppor. MichaÅ‚ PAWLUCZUK;
3) Strażnica Nr 124 m. HoÅ‚ny Wolmera – Komendant ppor. Leonard OSMALA
4) Strażnica Nr 125 m. Stanowisko – Komendant ppor. DÄ„BROWSKI
Na dzieÅ„ 26 kwiecieÅ„ 1948 r. nastÄ…piÅ‚o powoÅ‚anie 13-go Samodzielnego Batalionu Ochrony Pogranicza na bazie 26 Komendy Odcinka w Sejnach. 13 SBOP liczyÅ‚ 300 żoÅ‚nierzy wraz z baonem rekruckim w tym 20 oficerów. DowódcÄ… byÅ‚ kpt. KWIECIŃSKI.
Taki stan rzeczy przetrwaÅ‚ do roku 1956 pomimo kilku reform w strukturach WOP. Opracowany w maju 1956 roku przez Dowództwo WOP kolejny plan reorganizacji formacji przewidywaÅ‚ rozformowanie kilku brygad, sztabów, batalionów i strażnic. Ta reforma miaÅ‚a przede wszystkim korzyÅ›ci finansowe. W wyniku tej reformy rozformowany zostaÅ‚ 13 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza, a także Strażnice w PuÅ„sku, PoluÅ„cach i Stanowisku. PowstaÅ‚a Strażnica WOP w Sejnach i Odwodowa Strażnica WOP w HoÅ‚nach Wolmera. Po kolejnej reorganizacji w strukturach WOP zostaÅ‚ rozformowany 13 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza w Sejnach i zostaÅ‚a utworzona Strażnica Odwodowa w HoÅ‚nach Wolmera oraz Strażnica WOP Sejny, która zostaÅ‚a umiejscowiona w budynku przy ulicy PiÅ‚sudskiego 34 (obecnie Starostwo Powiatowe). DowódcÄ… Strażnicy w Sejnach byÅ‚ Åšp. mjr Jan OLEKSY, który dowodziÅ‚ zaÅ‚ogÄ… do 1983 roku. NastÄ™pnym DowódcÄ… byÅ‚ mjr Aleksander GIEDZICZ, który dowodziÅ‚ zaÅ‚ogÄ… do listopada roku 1990.
DÅ‚ugość ochranianego odcinka granicy paÅ„stwowej Strażnicy WOP w Sejnach wynosiÅ‚a 64 km. i byÅ‚a obok Strażnicy w Gródku najdÅ‚uższym odcinkiem do ochrony w PMB WOP. Strażnica WOP Sejny sÄ…siadowaÅ‚a ze StrażnicÄ… WOP w Lipsku (jezioro Szlamy - znak graniczny Nr 1780 ) i StrażnicÄ… WOP w Rutce Tartak (m. Trompole – znak graniczny Nr 1915), a od poÅ‚udnia ze StrażnicÄ… WOP w Augustowie-OdwodowÄ….
Ostatnim DowódcÄ… Strażnicy WOP w Sejnach i zarazem pierwszym Komendantem Strażnicy Straży Granicznej w Sejnach byÅ‚ kpt. SÅ‚awomir KURDZIUK do 1994 roku. Kolejnymi komendantami byli kpt. SG Antoni KLUCZNIK do 30 kwietnia 1999 roku, kpt. SG WiesÅ‚aw HIBSZER do roku 2001, a astÄ™pnie ppor. SG Adam PACUK do 31 grudnia 2002 roku.
Wzrost przestępczości granicznej na granicy z Litwą spowodował fakt, iż przełożeni podjęli decyzję o ponownym otwarciu Odwodowej Strażnicy w Hołnach Wolmera z funkcjonariuszami służby czynnej. Strażnica służbowo podlegała pod Strażnicę SG w Sejnach. Otwarcie Strażnicy w Hołnach Wolmera miało miejsce w roku 1994.
W rejonie znaku granicznego 1855 w m. Ogrodniki znajdowaÅ‚o siÄ™ przejÅ›cie MaÅ‚ego Ruchu Granicznego, które w dniu 30 czerwca 1988 r. zostaÅ‚o przekwalifikowane na GranicznÄ… PlacówkÄ™ KontrolnÄ… w Ogrodnikach. Komendantami byli: kpt. Tadeusz MOROZ, mjr Henryk KOLADA, kpt. Kazimierz DUDA, ppÅ‚k Kazimierz KOZICKI.
W dniu 02 stycznia 2003 roku Placówka Straży Granicznej w Sejnach zostaÅ‚a rozformowana i wÅ‚Ä…czona w skÅ‚ad Placówki Straży Granicznej Ogrodniki. W dniu 1 grudnia 2007 roku Placówka Straży Granicznej w Ogrodnikach zostaÅ‚a rozformowana, a w jej miejsce utworzono PlacówkÄ™ Straży Granicznej w Sejnach, która mieÅ›ci siÄ™ przy ulicy ÅÄ…kowej 5 i funkcjonuje do chwili obecnej. Komendantem Placówki byÅ‚ ppÅ‚k SG Kazimierz KOZICKI, a nastÄ™pnie mjr SG JarosÅ‚aw OBORSKI i do dnia disiejszego kpt . SG MichaÅ‚ ÅANGOWSKI.
Należy pamiÄ™tać, iż oprócz w/w jednostek granicznych na SejneÅ„szczyźnie po II Wojnie Åšwiatowej w 1945 roku zostaÅ‚a odtworzona Strażnica Nr 124 w HoÅ‚nach Wolmera, która przejęła budynki po przedwojennej Strażnicy KOP. Pierwszym DowódcÄ… ppor. Leonard OSMALA. Na dzieÅ„ 21 kwietnia 1948 roku strażnica liczyÅ‚a 40 żoÅ‚nierzy. W wyniku kolejnej reorganizacji w strukturach WOP w roku 1956 Strażnica Nr 124 w HoÅ‚nach Wolmera zostaÅ‚a przeksztaÅ‚cona na OdwodowÄ… StrażnicÄ™ WOP W HoÅ‚nach Wolmera. Strażnica funkcjonowaÅ‚a do roku 1984 i wówczas StrażnicÄ™ rozformowano, a budynek przekazano Lasom PaÅ„stwowym.
DowódcÄ… Strażnicy w HoÅ‚nach Wolmera byÅ‚ mjr Tadeusz DEDERKO.
W Hołnach Wolmera służbę pełnił m.in.:
- Åšp. Tadeusz KOWALSKI – szef Strażnicy; sierż. Witold LIKSZO; chor. Andrzej OSIECKI; plut. WacÅ‚aw RZEPNICKI - przewodnik psa sÅ‚użbowego; chor. Ryszard WAÅšKOWIAK.
W HoÅ‚nach sÅ‚użbÄ™ peÅ‚nili żoÅ‚nierze sÅ‚użby czynnej. Wielu mieszkaÅ„ców miasta Sejny jeszcze dziÅ› w rozmowach wspomina czasy jak w każdÄ… sobotÄ™ żoÅ‚nierze przyjeżdżali do Å‚aźni miejskiej na kÄ…piel. Åaźnia byÅ‚a umiejscowiona w dÅ‚ugim budynku parterowym, obok Placu DominikaÅ„skiego.
Przypominamy, iż ponad 300 żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza oddało swoje życie w ochronie granicy państwowej.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
W dniu 16 maja 1991 roku powstała nowa formacja graniczna pod nazwą Straż Graniczna i w tym dniu jest obchodzone święto Straży Granicznej. Nowo powstała Straż Graniczna, jest formacją typu policyjnego o charakterze prewencyjnym, powołaną do ochrony granic Rzeczpospolitej Polskiej. Straż Graniczna jest spadkobierczynią chlubnych tradycji Korpusu Ochrony Pogranicza i Wojsk Ochrony Pogranicza.
O tym, że w Sejnach kultywuje siÄ™ tradycje SÅ‚użby Granicznej oraz fakt dÅ‚ugoletniej wspóÅ‚pracy formacji granicznych z wÅ‚adzami miasta oraz zawsze przyjaznej atmosfery na rÄ™ce Pana Burmistrza Jana StanisÅ‚awa Kap Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych wrÄ™czyÅ‚o „Dużą HonorowÄ… OdznakÄ™ KOP”
W Sejnach w miejscu stacjonowania 24 Baonu Korpusu Ochrony Pogranicza w Sejnach (obecnie LO ) w 70 rocznicę powołania KOP Towarzysze Broni, Społeczeństwo Ziemi Sejneńskiej i Suwalskiej ufundowało tablicę pamiątkową we wrześniu 1994 roku.
W przepiÄ™knej Bazylice Nawiedzenia NajÅ›wiÄ™tszej Maryi Panny w Sejnach w Kaplicy Matki Boskiej SejneÅ„skiej jest również umieszczona tablica pamiÄ…tkowa ufundowana w roku 2002 przez Weteranów Polskich Formacji Granicznych.
Za postawÄ™ patriotycznÄ… i kultywowanie tradycji Korpusu Ochrony Pogranicza Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych n/w mieszkaÅ„com Sejn przyznaÅ‚o Honorowe Jubileuszowe Odznaki KOP i sÄ… to:
1) Jan StanisÅ‚aw KAP – Burmistrz Miasta Sejny;
2) Eugenia MILEWSKA – Skarbnik STOnZ;
3) JarosÅ‚aw DOMOSÅAWSKI - Vce Prezes STOnZ;
4) Piotr SZYRYŃSKI – DziaÅ‚acz Patriotyczny;
5) Ks. WÅ‚adysÅ‚aw NAPIÓRKOWSKI – Proboszcz Parafii w Berżnikach;
6) por. rez. SG JarosÅ‚aw WOJCIECHOWICZ – Prezes KoÅ‚a Nr 14 im. PowstaÅ„ców
SejneÅ„skich ZwiÄ…zku Å»oÅ‚nierzy Wojska Polskiego przy Placówce SG w Sejnach;
7) ppor. rez. SG Marek KALWEJT – CzÅ‚onek ZarzÄ…du KoÅ‚a Nr 14 im. PowstaÅ„ców
SejneÅ„skich ZwiÄ…zku Å»oÅ‚nierzy Wojska Polskiego przy Placówce SG w Sejnach.