Dzisiaj przypada 153 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. ByÅ‚o najwiÄ™kszym polskim powstaniem narodowym, spotkaÅ‚o siÄ™ z poparciem miÄ™dzynarodowej opinii publicznej. MiaÅ‚o charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Przez oddziaÅ‚y powstania styczniowego przewinęło siÄ™ okoÅ‚o 200 000 ludzi.
Jednak poza Å»mudziÄ… i rozrzuconymi oÅ›rodkami na BiaÅ‚orusi, w Inflantach Polskich oraz innych Ziemiach Zabranych, masa spoÅ‚eczeÅ„stwa nie byÅ‚a gotowa poprzeć "paÅ„skiego" zrywu. Mimo poczÄ…tkowych sukcesów zakoÅ„czyÅ‚o siÄ™ klÄ™skÄ… powstaÅ„ców, z których kilkadziesiÄ…t tysiÄ™cy zostaÅ‚o zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgÄ™ lub zesÅ‚anych na SyberiÄ™, a ok. 10 tys. wyemigrowaÅ‚o. ZdarzaÅ‚y siÄ™ przypadki, że Rosjanie zabijali pojmanych powstaÅ„ców, dobijali rannych, mordowali lekarzy spieszÄ…cych im z pomocÄ…, obdzierali do naga zabitych. Po bitwach Rosjanie palili miejscowoÅ›ci, które udzieliÅ‚y schronienia powstaÅ„com, dokonywali rzezi ludnoÅ›ci cywilnej. Niszczono dobra kultury, np. spalono archiwum Ordynacji Zamojskiej w ZwierzyÅ„cu. Wilno zostaÅ‚o spacyfikowane przez oddziaÅ‚y Murawjowa Wieszatiela, na Litwie zginęło 10 tys. szlachty polskiej na ogólnÄ… liczbÄ™ 40 tys., to jest co czwarty Polak.
Po upadku powstania Kraj i Litwa pogrążyÅ‚y siÄ™ w żaÅ‚obie narodowej. W roku 1867 zniesiono autonomiÄ™ Królestwa Polskiego, jego nazwÄ™ i budżet,w 1868 wprowadzono nakaz prowadzenia ksiÄ…g parafialnych w jÄ™zyku rosyjskim, w 1869 zlikwidowano SzkoÅ‚Ä™ GÅ‚ównÄ… WarszawskÄ…, w latach 1869–1870 setkom miast wspierajÄ…cych powstanie odebrano prawa miejskie doprowadzajÄ…c je tym samym do upadku, w roku 1874 zniesiono urzÄ…d namiestnika, w 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano ok. 1600 majÄ…tków ziemskich i rozpoczÄ™to intensywnÄ… rusyfikacjÄ™ ziem polskich. Po stÅ‚umieniu powstania znaczna część spoÅ‚eczeÅ„stwa Królestwa i Litwy uznaÅ‚a dalszÄ… walkÄ™ zbrojnÄ… z zaborcÄ… rosyjskim za bezcelowÄ… i zwróciÅ‚a siÄ™ ku pracy organicznej.
Powstanie przyczyniÅ‚o siÄ™ do korzystniejszego niż w dwóch pozostaÅ‚ych zaborach uwÅ‚aszczenia chÅ‚opów. PozostawiÅ‚o trwaÅ‚y Å›lad w polskiej literaturze (m.in. Orzeszkowa – Nad Niemnem, DÄ…browska – Noce i dnie, Å»eromski – Wierna rzeka) i sztuce (Grottger – Polonia i Lithuania, Matejko – Polonia) XIX i XX wieku.